کلاژن چیست و چه تاثیری بر جوانسازی و سلامت پوست دارد؟
منو
منو
کلاژن یکی از مهم ترین پروتئین های ساختاری بدن انسان است که نقش حیاتی در حفظ سلامت و جوانی پوست ایفا می کند. این پروتئین خارج سلولی در بدن به شکل طبیعی تولید می شود و حدود ۲۸ نوع مختلف آن در بافت های گوناگون بدن، به جز بافت خونی، یافت می شود. کلاژن مسئول استحکام، انعطاف پذیری و کشسانی پوست و دیگر بافت های بدن است و به حفظ ساختار سالم و جوان پوست کمک می کند. با افزایش سن، تولید طبیعی کلاژن در بدن کاهش می یابد و این امر باعث ظهور چین و چروک، افتادگی پوست و حتی بروز دردهای عضلانی می شود. بنابراین، حفظ سطح مناسب کلاژن در بدن نقش مستقیمی در جوانسازی و سلامت پوست دارد. در این مقاله از سایت یکتاصد، ابتدا بررسی می کنیم که کلاژن چیست و چگونه بر پوست اثر می گذارد و سپس به معرفی روش های طبیعی و مؤثر برای افزایش کلاژن سازی پوست خواهیم پرداخت تا پوستی سالم، شاداب و جوان تر داشته باشید.
کلاژن یکی از اصلیترین پروتئینهای ساختاری بدن است که در بافتهای مختلف از جمله پوست، استخوانها، تاندونها و غضروفها یافت میشود. این پروتئین نقش مهمی در حفظ استحکام، انعطافپذیری و کشسانی پوست دارد و به پوست ساختاری محکم و جوان میبخشد. در پوست، کلاژن مانند یک چارچوب حمایتی عمل میکند که سلولها را در جای خود نگه میدارد و از افتادگی و شل شدن پوست جلوگیری میکند. با افزایش سن، تولید طبیعی کلاژن در بدن کاهش مییابد و این روند منجر به ظهور چین و چروکها، خشکی پوست و کاهش شادابی آن میشود.
بنابراین، حفظ سطح مناسب کلاژن و تقویت تولید طبیعی آن، یکی از کلیدهای اصلی جوانسازی پوست، افزایش کشسانی و سلامت کلی پوست به شمار میرود. روشهای مختلفی مانند تغذیه مناسب، استفاده از مکملها و مراقبتهای پوستی میتوانند به افزایش کلاژن سازی کمک کنند و روند پیری پوست را کند نمایند.
کلاژن تنها یک نوع پروتئین نیست؛ در بدن انسان حدود ۲۸ نوع مختلف کلاژن شناسایی شده است که هر کدام نقش خاصی در بافتهای مختلف بدن ایفا میکنند. با این حال، چند نوع از کلاژنها بیشترین تأثیر را بر سلامت و جوانسازی پوست دارند:
کلاژن نوع I: رایجترین نوع کلاژن در بدن است و حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد کلاژن پوست را تشکیل میدهد. این نوع کلاژن مسئول استحکام و کشسانی پوست است و نقش اصلی در کاهش چین و چروکها دارد.
کلاژن نوع II: بیشتر در غضروفها یافت میشود، اما نقش غیرمستقیم در حفظ انعطافپذیری پوست و بافتهای اطراف مفاصل دارد.
کلاژن نوع III: اغلب همراه با کلاژن نوع I در پوست یافت میشود و در حفظ ساختار سلولی، رطوبت و جوانی پوست نقش دارد.
کلاژن نوع IV و V: در لایههای پایه پوست و غشاهای سلولی وجود دارند و به تثبیت و نگهداری ساختار پوست کمک میکنند.
با افزایش سن یا بر اثر عوامل محیطی مانند نور خورشید، آلودگی و تغذیه نامناسب، تولید این انواع کلاژن کاهش مییابد و پوست دچار افتادگی، چین و چروک و کاهش شادابی میشود. برای جبران کاهش کلاژن، میتوان از محصولات مراقبتی مانند کرمهای جایگزین کلاژن استفاده کرد که به حفظ کشسانی و جوانی پوست کمک میکنند. به عنوان مثال، کرم ضد چین و چروک آپوراک یکی از گزینههای مناسب برای تأمین کلاژن و تقویت سلامت پوست است.
تولید کلاژن در بدن انسان به طور طبیعی با گذر زمان کاهش مییابد و این روند یکی از عوامل اصلی پیری پوست است. از حدود ۲۰ تا ۲۵ سالگی، بدن شروع به کاهش تدریجی تولید کلاژن میکند و با هر دهه، میزان آن به طور محسوسی کمتر میشود. کاهش کلاژن باعث نازک شدن پوست، کاهش کشسانی، خشکی و بروز چین و چروکها میشود. چند عامل اصلی در کاهش تولید کلاژن نقش دارند:
افزایش سن: سلولهای تولیدکننده کلاژن (فیبروبلاستها) با افزایش سن فعالیت کمتری دارند.
عوامل محیطی: نور خورشید (UV)، آلودگی هوا و دود سیگار باعث تخریب کلاژن موجود و کاهش تولید آن میشوند.
تغذیه نامناسب: کمبود ویتامینها و مواد معدنی ضروری مانند ویتامین C و پروتئینها، تولید کلاژن را مختل میکند.
استرس و سبک زندگی ناسالم: خواب ناکافی، استرس مزمن و مصرف زیاد الکل میتواند روند کاهش کلاژن را تسریع کند.
برای جبران کاهش طبیعی کلاژن، میتوان از محصولات مراقبتی پوست، تغذیه مناسب و مکملهای کلاژن استفاده کرد. به عنوان مثال، استفاده از کرم ضد چین و چروک آپوراک میتواند به بازسازی کلاژن پوست کمک کرده و علائم پیری را کاهش دهد.
کلاژن نوع 1: کلاژن نوع 1 کلاژنی است که در استخوان ها، پوست، تاندون ها، رباط ها و دندان ها وجود دارد و با کلسیم موجود در استخوان ترکیب شده و بافت سختی را به وجود می آورد. همچنین این نوع کلاژن موجب استحکام و انعطاف پذیری بافت ها، تاندون ها و رباط ها شده و نقش مهی در استحکام و انعطاف پذیری پوست دارد و مانع از ایجاد چین و چروک و افتادگی آن می شود.
کلاژن نوع2: این نوع از کلاژن در غضروف ها قرار گرفته اند و باعث استحکام و انعطاف پذیری غضروف و مفاصل می شود. کلاژن نوع 2 در مایع ژل مانند و پر آب غضروف قرار گرفته و کشسانی را در آن بافت چندین برابر می کند. کاهش کلاژن نوع 2 در بدن موجب ایجاد دردهای مفاصل و مشکلات مفصلی می شود.
کلاژن نوع3: کلاژن نوع 3 همان نوعی است که موجب جوانسازی پوست می شود. این نوع به طور عمده در پوست، عضلات، ریه، کلیه و کبد یافت می شود. در واقع در عضلات و دیواره ارگان های بدن وجود دارد. کلاژن نوع 3 خاصیت ارتجاعی و استحکام بافت های داخلی را افزایش می دهد.
کلاژن نوع4: این کلاژن در غشای پایه سلولی وجود دارد. در بافت پوست و کلیه بسیار یافت می شود. کار این نوع کلاژن جداسازی لایه های مختلف سلولی و تبادل مواد بین بافت ها را آسان می کند.
هر نوع از این کلاژن ها نقش مختص به خود را در قسمتی از بدن ایفا می کنند. کلاژن نوع اول و سوم نقش بسزایی در سلامت و جوانسازی پوست دارند. کلاژن هایی که در درون بدن تولید می شوند کلاژن درون زا نام دارند و کلاژنی که شما به صورت مکمل برای جوانسازی دریافت می کنید به کلاژن برون زا معروف هستند. همانطور که گفتیم با بالا رفتن سن روند کلاژن سازی در بدن کاهش پیدا می کند بخصوص در زنان بعد از یائسگی به طور چشم گیری سنتز کلاژن کم می شود. پوست در این مرحله رطوبت خود را کم کم از دست داده و زمینه ایجاد چین و چروک بیشتر می شود. برای حفظ جوانی و شادابی پوست و کمک به کلاژن سازی مصرف مکمل هایی که شامل کلاژن های نوع 1، 2 و 3 می باشند توصیه می شود.
همانطور که اشاره کردیم کلاژن ها یک سوم از پروتئین های بدن را تشکیل می دهند و تقریبا در تمام قسمت های بدن وجود دارند. کلاژن از ترکیب سه آمینواسید به نام های گلیسین، پرولین و هیدروکسی پرولین تشکیل شده است و به شکل مارپیچ با سایر مولکول های پوست ترکیب شده و لایه میانی پوست یا درم را به وجود آورده است. در این قسمت به نقش کلاژن ها در جوانسازی پوست می پردازیم.
افزایش خاصیت ارتجاعی و الاستیسیته پوست
جلوگیری از ایجاد چین و چروک و پیری زودرس
تحریک به تولید پروتئین
ترمیم و بازسازی سلول های پوست
حفظ رطوبت پوست
نور خورشید UV: اشعه های فرا بنفش خود آسیب های فراوانی به پوست می رساند. این اشعه ها باعث می شوند که کارکرد کلاژن مختل شود و زودتر تجزیه شود. برای حفاظت از پوست در مقابل این اشعه های خورشید حتما از ضدآفتاب هایی با SPF 30% استفاده کنید.
مصرف دخانیات: طبق آخرین تحقیقات سیگار این اجازه را به رادیکال های آزاد می دهد تا به کلاژن های پوست حمله کند و در روند تولید آن نیز اختلال ایجاد می کند.
رژیم غذایی نامناسب: غذاهای فرآوری شده و مصرف بیش از اندازه قند باعث می شود که بدن کلاژن کمتری را تولید کند. مصرف قند و کربوهیدرات را به حداقل برسانید.
همچنین آلودگی هوا، آب و هوای خشک، گرد و غبار و افزایش سن نیز دلایل دیگری هستند که روند کلاژن سازی طبیعی را کند می کنند. شستشوی مرتب صورت با شوینده مناسب و لایه برداری به محافظت پوست در مقابل آلودگی هوا کمک می کنند.
در این قسمت به معرفی بهترین راهکارهای افزایش کلاژن سازی به صورت طبیعی می پردازیم. شما می توانید با تغذیه مناسب و سبک زندگی درست روند طبیعی کلاژن سازی پوست را افزایش دهید و از چین و چروک و افتادگی پوست جلوگیری کنید.
مصرف آنتی اکسیدان: آنتی اکسیدان ها تاثیر بسزایی در جوانسازی پوست و رفع چین و چروک دارند. این دسته از مواد از پوست در مقابل رادیکال های آزاد محافظت کرده و تاثیر آن ها را خنثی می کنند. ویتامین های C، E، A، بتاکارون و فلاونوییدها حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان هستند. مصرف مواد غذایی مانند سبزیجات، میوه جات و آجیل ها می تواند به طرز چشمگیری میزان آنتی اکسیدان بدن را افزایش دهد و مانع از پیری زودرس شود. برخی از مواد غذایی که حاوی آنتی اکسیدان هستند شامل: بلوبری، چای سبز، انار، دارچین، عصاره شیرین بیان و انواع توت ها.
مصرف ویتامین C: ویتامین C یک کوفاکتور و آنتیاکسیدان بیولوژیک احیاکننده پوست می باشد. این ویتامین با خواص آنتی اکسیدان و ترمیم کنندگی با کمک به ساخت کلاژن در پوست باعث رفع لک و تیرگی پوست، آبرسانی، ترمیم زخم، محافظت از پوست در مقابل اشعه های آفتاب، کاهش چین و چروک و افزایش الاستیسیته پوست می شود. شما می توانید با مصرف مواد مغذی مانند پرتقال و مرکبات، توت فرنگی، فلفل دلمه ای یا حتی استفاده از مکمل های ویتامین C جوشان یا ساشه ایی به سلامت پوست و موی خود کمک کنید. همچنین استفاده از سرم های حاوی ویتامین C باعث آبرسانی و جلوگیری از خشکی پوست، رفع لک و جای جوش می شود. این سرم ها را می توانید هم صبح و هم شب قبل از خواب به پوست خود بزنید.
مصرف آلوورا: آلوورا شامل ترکیباتی از جمله آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب و ویتامین های مفید برای سلامت پوست می باشد. این گیاه با خواص فراوانی همچون آبرسانی قوی، رفع ترک های پوستی، کمک به تسریع زخم ها و رفع التهاب و قرمزی، به کاهش چین و چروک و جوانسازی پوست بسیار کمک می کند. شما می توانید از ژل آلوورا برای تقویت کلاژن سازی پوست و رفع چین و چروک استفاده کنید. علاوه بر ژل آلوورا و مصرف خوراکی این گیاه می توانید از کرم های ضد چین و چروک طبیعی که حاوی این گیاه مفید می باشد نیز به سلامت پوست خود کمک کنید. کرم ضد چین و چروک آپوراک یک محصول گیاهی تخصصی برای جوانی و شادابی پوست شماست. این کرم شامل مواد مغذی مانند آلوورا، ویتامین E، روغن نارگیل و روغن جوانه گندم می باشد.
مصرف رتینول: رتینول ماده ای است که از مشتقات ویتامین A به دست می آید. این ماده تولید کلاژن را افزایش داده و در رفع چین و چروک نیز مؤثر می باشد. رتینول آنزیم تولید ملانین پوست را مهار کرده و باعث می شود پوستی صاف و بدون لک داشته باشید. همچنین اگر جزو افرادی هستید که نمی خواهید از مواد شیمیایی برای پوست خود استفاده کنید می توانید از جایگزین های طبیعی رتینول مانند، روغن دانه هویج وحشی، روغن سنجد تلخ، روغن گیاه باکوچیول و روغن رز هیپ استفاده کنید.
مصرف جینسینگ: جینسینگ که به گیاه جوانی نیز شهرت دارد، گیاهی دارویی است که سرشار از آنتی اکسیدان است. این گیاه با بستن منافذ باز پوست و از بین بردن چربی اضافه از جوش و آکنه جلوگیری کرده و با خواص آنتی اکسیدانی که دارد پوست را شفاف و آبرسانی می کند.
مصرف مواد غذایی پروتئینی: علاوه بر میوه جات و سبزیجات مواد پروتئینی مانند مصرف ماهی ساردین یا سالمون، انواع گوشت های ارگانیک و آب استخوان گاو سرشار از کلاژن می باشند.
در این مقاله به تعریف کلاژن و چگونگی تاثیر آن بر پوست پرداختیم. اگرچه با افزایش سن روند کلاژن سازی کاهش پیدا می کند اما شما با رعایت نکات گفته شده و داشتن یک روتین زندگی سالم می توانید به تولید کلاژن در بدن کمک کنید. به علاوه می توانید با مطالعه این مقاله با راهکارهای دیگر جوانسازی طبیعی پوست آشنا شوید.
