کلاژن و تاثیر آن بر جوانسازی و سلامت پوست

کلاژن یکی از پروتئین های خارج از سلولی در بدن انسان می باشد. به طور کلی در بدن انسان 28 نوع کلاژن وجود دارد که تقریبا در تمام بافت های بدن بجز بافت خونی قرار گرفته اند و باعث استحکام، کشسانی پوست و بافت های دیگر بدن می شود. کلاژن به طور طبیعی در بدن تولید می شود اما به مرور زمان و با افزایش سن این روند کاهش پیدا می کند. در نتیجه کاهش کلاژن در بدن پوست دچار چین چروک شده و دردهای عضلانی نیز به آن اضافه می شود. در این مقاله ابتدا به این می پردازیم که کلاژن چیست و چه تاثیری بر پوست می گذارد سپس به معرفی بهترین راهکارهای طبیعی افزایش کلاژن سازی پوست می پردازیم.

معروف ترین کلاژن های موجود در بدن انسان

کلاژن نوع 1: کلاژن نوع 1 کلاژنی است که در استخوان ها، پوست، تاندون ها، رباط ها و دندان ها وجود دارد و با کلسیم موجود در استخوان ترکیب شده و بافت سختی را به وجود می آورد. همچنین این نوع کلاژن موجب استحکام و انعطاف پذیری بافت ها، تاندون ها و رباط ها شده و نقش مهی در استحکام و انعطاف پذیری پوست دارد و مانع از ایجاد چین و چروک و افتادگی آن می شود.

کلاژن نوع2: این نوع از کلاژن در غضروف ها قرار گرفته اند و باعث استحکام و انعطاف پذیری غضروف و مفاصل می شود. کلاژن نوع 2 در مایع ژل مانند و پر آب غضروف قرار گرفته و کشسانی را در آن بافت چندین برابر می کند. کاهش کلاژن نوع 2 در بدن موجب ایجاد دردهای مفاصل و مشکلات مفصلی می شود.

کلاژن نوع3: کلاژن نوع 3 همان نوعی است که موجب جوانسازی پوست می شود. این نوع به طور عمده در پوست، عضلات، ریه، کلیه و کبد یافت می شود. در واقع در عضلات و دیواره ارگان های بدن وجود دارد. کلاژن نوع 3 خاصیت ارتجاعی و استحکام بافت های داخلی را افزایش می دهد.

کلاژن نوع4: این کلاژن در غشای پایه سلولی وجود دارد. در بافت پوست و کلیه بسیار یافت می شود. کار این نوع کلاژن جداسازی لایه های مختلف سلولی و تبادل مواد بین بافت ها را آسان می کند.

هر نوع از این کلاژن ها نقش مختص به خود را در قسمتی از بدن ایفا می کنند. کلاژن نوع اول و سوم نقش بسزایی در سلامت و جوانسازی پوست دارند. کلاژن هایی که در درون بدن تولید می شوند کلاژن درون زا نام دارند و کلاژنی که شما به صورت مکمل برای جوانسازی دریافت می کنید به کلاژن برون زا معروف هستند. همانطور که گفتیم با بالا رفتن سن روند کلاژن سازی در بدن کاهش پیدا می کند بخصوص در زنان بعد از یائسگی به طور چشم گیری سنتز کلاژن کم می شود. پوست در این مرحله رطوبت خود را کم کم از دست داده و زمینه ایجاد چین و چروک بیشتر می شود. برای حفظ جوانی و شادابی پوست و کمک به کلاژن سازی مصرف مکمل هایی که شامل کلاژن های نوع 1، 2 و 3 می باشند توصیه می شود.

نقش کلاژن در جوانسازی پوست

همانطور که اشاره کردیم کلاژن ها یک سوم از پروتئین های بدن را تشکیل می دهند و تقریبا در تمام قسمت های بدن وجود دارند. کلاژن از ترکیب سه آمینواسید به نام های گلیسین، پرولین و هیدروکسی پرولین تشکیل شده است و به شکل مارپیچ با سایر مولکول های پوست ترکیب شده و لایه میانی پوست یا درم را به وجود آورده است. در این قسمت به نقش کلاژن ها در جوانسازی پوست می پردازیم.

افزایش خاصیت ارتجاعی و الاستیسیته پوست

جلوگیری از ایجاد چین و چروک و پیری زودرس

تحریک به تولید پروتئین

ترمیم و بازسازی سلول های پوست

حفظ رطوبت پوست

چه عواملی باعث از بین رفتن کلاژن در پوست می شوند؟

نور خورشید UV: اشعه های فرا بنفش خود آسیب های فراوانی به پوست می رساند. این اشعه ها باعث می شوند که کارکرد کلاژن مختل شود و زودتر تجزیه شود. برای حفاظت از پوست در مقابل این اشعه های خورشید حتما از ضدآفتاب هایی با SPF 30%  استفاده کنید.

مصرف دخانیات: طبق آخرین تحقیقات سیگار این اجازه را به رادیکال های آزاد می دهد تا به کلاژن های پوست حمله کند و در روند تولید آن نیز اختلال ایجاد می کند.

رژیم غذایی نامناسب: غذاهای فرآوری شده و مصرف بیش از اندازه قند باعث می شود که بدن کلاژن کمتری را تولید کند. مصرف قند و کربوهیدرات را به حداقل برسانید.

همچنین آلودگی هوا، آب و هوای خشک، گرد و غبار و افزایش سن نیز دلایل دیگری هستند که روند کلاژن سازی طبیعی را کند می کنند. شستشوی مرتب صورت با شوینده مناسب و لایه برداری به محافظت پوست در مقابل آلودگی هوا کمک می کنند.

راهکارهای طبیعی افزایش کلاژن سازی پوست

در این قسمت به معرفی بهترین راهکارهای افزایش کلاژن سازی به صورت طبیعی می پردازیم. شما می توانید با تغذیه مناسب و سبک زندگی درست روند طبیعی کلاژن سازی پوست را افزایش دهید و از چین و چروک و افتادگی پوست جلوگیری کنید.

مصرف آنتی اکسیدان: آنتی اکسیدان ها تاثیر بسزایی در جوانسازی پوست و رفع چین و چروک دارند. این دسته از مواد از پوست در مقابل رادیکال های آزاد محافظت کرده و تاثیر آن ها را خنثی می کنند. ویتامین های C، E، A، بتاکارون و فلاونوییدها حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان هستند. مصرف مواد غذایی مانند سبزیجات، میوه جات و آجیل ها می تواند به طرز چشمگیری میزان آنتی اکسیدان بدن را افزایش دهد و مانع از پیری زودرس شود. برخی از مواد غذایی که حاوی آنتی اکسیدان هستند شامل: بلوبری، چای سبز، انار، دارچین، عصاره شیرین بیان و انواع توت ها.

مصرف ویتامین C: ویتامین C یک کوفاکتور و آنتی‌اکسیدان بیولوژیک احیاکننده پوست می باشد. این ویتامین با خواص آنتی اکسیدان و ترمیم کنندگی با کمک به ساخت کلاژن در پوست باعث رفع لک و تیرگی پوست، آبرسانی، ترمیم زخم، محافظت از پوست در مقابل اشعه های آفتاب، کاهش چین و چروک و افزایش الاستیسیته پوست می شود. شما می توانید با مصرف مواد مغذی مانند پرتقال و مرکبات، توت فرنگی، فلفل دلمه ای یا حتی استفاده از مکمل های ویتامین C جوشان یا ساشه ایی به سلامت پوست و موی خود کمک کنید. همچنین استفاده از سرم های حاوی ویتامین C باعث آبرسانی و جلوگیری از خشکی پوست، رفع لک و جای جوش می شود. این سرم ها را می توانید هم صبح و هم شب قبل از خواب به پوست خود بزنید.

مصرف آلوورا: آلوورا شامل ترکیباتی از جمله آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب و ویتامین های مفید برای سلامت پوست می باشد. این گیاه با خواص فراوانی همچون آبرسانی قوی، رفع ترک های پوستی، کمک به تسریع زخم ها و رفع التهاب و قرمزی، به کاهش چین و چروک و جوانسازی پوست بسیار کمک می کند. شما می توانید از ژل آلوورا برای تقویت کلاژن سازی پوست و رفع چین و چروک استفاده کنید. علاوه بر ژل آلوورا و مصرف خوراکی این گیاه می توانید از کرم های ضد چین و چروک طبیعی که حاوی این گیاه مفید می باشد نیز به سلامت پوست خود کمک کنید. کرم ضد چین و چروک آپوراک یک محصول گیاهی تخصصی برای جوانی و شادابی پوست شماست. این کرم شامل مواد مغذی مانند آلوورا، ویتامین E، روغن نارگیل و روغن جوانه گندم می باشد.

مصرف رتینول: رتینول ماده ای است که از مشتقات ویتامین A به دست می آید. این ماده تولید کلاژن را افزایش داده و در رفع چین و چروک نیز موثر می باشد. رتینول آنزیم تولید ملانین پوست را مهار کرده و باعث می شود پوستی صاف و بدون لک داشته باشید. همچنین اگر جزو افرادی هستید که نمی خواهید از مواد شیمیایی برای پوست خود استفاده کنید می توانید از جایگزین های طبیعی رتینول مانند، روغن دانه هویج وحشی، روغن سنجد تلخ، روغن گیاه باکوچیول و روغن رز هیپ استفاده کنید.

مصرف جینسینگ: جینسینگ که به گیاه جوانی نیز شهرت دارد، گیاهی دارویی است که سرشار از آنتی اکسیدان است. این گیاه با بستن منافذ باز پوست و از بین بردن چربی اضافه از جوش و آکنه جلوگیری کرده و با خواص آنتی اکسیدانی که دارد پوست را شفاف و آبرسانی می کند.

 مصرف مواد غذایی پروتئینی: علاوه بر میوه جات و سبزیجات مواد پروتئینی مانند مصرف ماهی ساردین یا سالمون، انواع گوشت های ارگانیک و آب استخوان گاو سرشار از کلاژن می باشند.

در این مقاله به تعریف کلاژن و چگونگی تاثیر آن بر پوست پرداختیم. اگرچه با افزایش سن روند کلاژن سازی کاهش پیدا می کند اما شما با رعایت نکات گفته شده و داشتن یک روتین زندگی سالم می توانید به تولید کلاژن در بدن کمک کنید. به علاوه می توانید با مطالعه این مقاله با راهکارهای دیگر جوانسازی طبیعی پوست آشنا شوید.